Ο Κύριος Λοβέρδος καταγγέλλει την πολιτική επιστράτευση

[Τα σέβη μας στο μπλογκ You Pay Your Crisis που αλίευσε το λαυράκι]

*****

Από την ιστοσελίδα του Κυρίου Λοβέρδου, Διακεκριμένου (πρώην) Καθηγητού Συνταγματικού Δικαίου και (νυν) Υπουργού-Κλητήρος Α΄ Τάξεως της Τρόικας:

*****

Η ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΝΑΥΤΕΡΓΑΤΩΝ

Αδιαλλαξία κατά τις διαπραγματεύσεις, ανικανότητα διαχείρισης ενός κοινωνικού θέματος, αδυναμία στάθμισης της βαρύτητας των συναφών θεμάτων, προσπάθεια επίδειξης ισχύος, έλλειψη ενδο-κυβερνητικού συντονισμού, περιφρόνηση της δικαιοσύνης και, τέλος, παραβίαση του Συντάγματος, πανικός, παρακάλια κι επίδειξη θλίψης χαρακτήρισαν την κυβέρνηση της Ν.Δ. στην απεργία των ναυτεργατών. Ως προς το θέμα αυτό, ίσως, έχουν γραφεί και έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα. Εκτός ενός θέματος: αυτού της λαθραίας επιβίωσης – επί τριάντα δύο χρόνια – του νομοθετικού διατάγματος 17/1974 περί Πολιτικού Σχεδιασμού Εκτάκτου Ανάγκης.

Πρόκειται για νομοθετικό διάταγμα (Ν.Δ.), διότι τον Σεπτέμβριο του 1974, οπότε και θεσπίστηκε, δεν υπήρχε Βουλή. Είχε μόλις πέσει η δικτατορία και η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με αυτό το νομοθετικό διάταγμα ρύθμισε τη σχετική κρίσιμη ύλη. Δεν είχε, όμως, ακόμη ψηφιστεί το νέο Σύνταγμα της δημοκρατικής Ελλάδας. Στο άρθρο 22 παρ. 3 του Συντάγματος αυτού (σήμερα άρθρο 22 παρ. 4), που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 1975, απαγορεύτηκε κάθε μορφή αναγκαστικής εργασίας. Κατ’ εξαίρεσιν μόνο επιτράπηκε η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών (πολιτική επιστράτευση) για τρεις αποκλειστικά λόγους:

α) Λόγω πολέμου ή επιστράτευσης ή ανάγκης για συνεισφορά στην άμυνα της χώρας,
β) λόγω θεομηνίας και
γ) λόγω κινδύνου της δημόσιας υγείας.

Έκτοτε, όσες κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν το θεσμό της πολιτικής επιστράτευσης επικαλούντο το άρθρο αυτό του Συντάγματος, το άρθρο 112 που προβλέπει ότι οι προγενέστεροι του Συντάγματος νόμοι που απαιτούνται για την εφαρμογή του παραμένουν σε ισχύ εφόσον δεν αντίκεινται σε αυτό, καθώς και το ανωτέρω Ν.Δ. 17/1974. Αντίκειται, όμως, αυτό το Ν.Δ. στο Σύνταγμα; Καταφανώς ναι. Και αυτό για τους εξής λόγους:

Πρώτον: το Σύνταγμα (άρθρο 22 § 4) απαιτεί νόμο για τη ρύθμιση όλων των θεμάτων που αφορούν την εφαρμογή του θεσμού της πολιτικής επιστράτευσης για τους λόγους που αναφέρθηκαν. Κάνει όμως αναφορά το Ν.Δ. 17/1974 σε αυτούς; Οργανώνει την εφαρμογή τους; Θεσπίζει τις προϋποθέσεις τους; Η απάντηση είναι δυστυχώς αρνητική.

Δεύτερον: η επικαλούμενη από τις κυβερνήσεις διάταξη του άρθρου 2 § 5 αυτού του Ν.Δ. ορίζει απλώς το τι είναι έκτακτη ανάγκη. Και αυτός ο ορισμός, όμως, είναι κατά πολύ διαφορετικός από τη συνταγματική διάταξη (άρθρο 22 § 4), της οποίας υποτίθεται πως οργανώνει την εφαρμογή. Κατά τα λοιπά, οι άλλες διατάξεις του Ν.Δ. αφορούν τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού στην κατάσταση της έκτακτης ανάγκης.

Καμία κυβέρνηση έως τώρα δεν πήρε την πρωτοβουλία να αντικαταστήσει το αντισυνταγματικό αυτό νομοθετικό διάταγμα. Από την άλλη πλευρά, όμως, στην πολιτική επιστράτευση οι κυβερνήσεις καταφεύγουν αν όχι συχνά, πάντως όχι και σπάνια. Οι πρωθυπουργοί Καραμανλής, Παπανδρέου, Μητσοτάκης, Σημίτης και τώρα Καραμανλής μεταχειρίστηκαν το θεσμό της πολιτικής επιστράτευσης και βολεύτηκαν με τη χρήση αυτού του Ν.Δ. δίχως να μπουν στην πολιτική ταλαιπωρία να αγγίξουν το θέμα της αλλαγής του κατά τα συνταγματικά δεδομένα. Έκαναν, όμως, πολύ κακώς. Γιατί ανθρώπινες ελευθερίες και δικαιώματα διακυβεύονται κατά την εφαρμογή της πολιτικής επιστράτευσης. Περίπου το ίδιο έγινε, από πλευράς καθυστέρησης, και με την κήρυξη της χώρας σε γενική επιστράτευση (20 Ιουλίου 1974 με διάταγμα του δικτάτορα Γκιζίκη). Και αυτό το διάταγμα καταργήθηκε μόλις τον Δεκέμβριο του 2002 από την κυβέρνηση Σημίτη (Απόφαση Πρωθυπουργού 371/2002).

Η αλλαγή, λοιπόν, του Ν.Δ. 17/1974 αποτελεί προτεραιότητα και δεν πρέπει να αργήσει η ανάληψή της. Αντιθέτως, η διαιώνιση της ύπαρξής του συνιστά μία μόνιμη ρωγμή στη δημοκρατική πολιτεία και το κράτος δικαίου.

Αναδημοσίευση από το ΕΘΝΟΣ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ (26/2/06)

*****

Καλό; Πολύ καλό!

(Μην απορείτε για το αν κοιμάται τα βράδια ο Δόκτωρ Τζέκιλ. Βεβαίως και κοιμάται! Αλλά ξυπνά ο Μίστερ Χάιντ. Άβυσσος η ψυχή του Κλητήρος...)